Саха ырыатын саргытын түстээччи Анатолий Николаевич Семенов

Саха ырыатын саргытын түстээччи Анатолий Николаевич Семенов

Анатолий Семенович баара эбитэ буоллар бу күн, алтынньы 21 күнүгэр 77 сааһын туолуох этэ. Хомойуох иһин, кини айар үлэ үөһүгэр сылдьан, 58 сааһыгар бу орто дойдуттан арахсыбыта.

Анатолий 1944 сыллаахха алтынньы ый 21 күнүгэр Бүлүү улууһугар Өкүндү сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Кыра эрдэҕиттэн музыканы кэрэхсиир, баяҥҥа оонньуу үөрэниэн олус баҕарар уолу Үөһээ Бүлүүтээҕи М.Н.Жирков аатынан музыкальнай оскуолаҕа үөрэттэрбиттэрэ. Салгыы 1963 сыллаахха Дьокуускайдааҕы музыкальнай училищеҕа баян кылааһыгар киирбитэ. Эдэр музыкант үөрэҕин ситиһиилээхтик бүтэрэн Муома улууһугар үлэтин саҕалаабыта. Манна хоту дойду чулуу дьонун кытары билсэн, алтыһан ырыа алыбар ыллаттарбыта, айар үлэ умсулҕаныгар устубута.

Эдэр кэскиллээх специалиһы 1974 сыллаахха Саха АССР Культуратын Министерствота Ньурба Маалыкайыгар оҕо музыкальнай оскуола директорынан анаабыта. Бу үлэлиир кэмигэр кини олус айымньылаахтык, таһаарыылаахтык үлэлээбитэ.Үлэһитинэн, аламаҕайынан нэһилиэнньэҕэ сөбүлэппитэ, аптарытыаты ылбыта.

1977 с. эдэр ыал Дьокуускай куоракка көспүттэрин кэннэ Анатолий Николаевич республикатааҕы норуот айымньытын дьиэтигэр музыкаҕа старшай методиһынан киирбитэ. Дьону-сэргэни кытта үлэлииргэ уопуттаах уонна бэйэтэ музыкант буолан үлэтин эрэллээхтик саҕалаабыта. Норуот музыкальнай искусствота сайдарыгар бэйэтин билиитин, уопутун толору туһанан, үлэни сайыннаран саҥа таһымҥа таһаарбыта. Республика музыкальнай коллективтарын, ырыаны айар дьоҕурдаах дьоннорун үлэлэрин билсэн, кинилэр дьоҕурдарын сайыннарарга дьулуспута.

Анатолий Николаевич 1978 сылтан саҕалаан республика мелодистарын түмсүүтүн тэриллиитигэр эмиэ элбэхтик сүүрбүтэ-көппүтэ. Хас улуус аайы мелодистар түмсүүлэрин тэрийиини сатабыллаахтык иилээн-саҕалаан ыыппыта. Ырыа айааччыларга анаан араас семинардар, куурустар тиһигин быспакка ыытыллаллара. Кини эдэр талааны өтө көрөн билэрэ уонна бу эдэр мелодист ырыата тарҕанарыгар араас өрүттээх үлэни ыытара. Элбэх эдэр дьон онтон кынаттанан биллиилээх мелодист, самодеятельнай композитор буолбуттара.

Мелодистар түмсүүлэрэ сайдан, ахсааннара элбээн, айар уонна музыкальнай таһымнара үрдээн мелодистар Ассоциацияларын тэрийии боппуруоһа турбута. Ассоциация үлэтигэр Анатолий Николаевичка быһаччы кыттан үлэлэһэн барбыта, кини баай уопута, билиитэ, киһи быһыытынан үтүө хаачыстыбата бу общественнай тэрилтэ атаҕар турарыгар улаханнык көмөлөспүтэ.

Анатолий Николаевич саамай киэн туттара, кэлэр кэмҥэ кэпсиир кэрэтэ- ол кини муспут фондата. Хас биирдии коллективка, мелодистка картотека оҥорон, кинилэр айымньыларын хомуйан баай матырыйаалы мунньубута. Кини илиитин иһинэн таҥан 97 хомуурунньугу бэчээттэтэн Сахабыт сирин ырыа куттаах олохтоохторугар дьоһун бэлэх оҥорбута.Бу өр сылларга муспут музыкальнай фондата билигин норуот бүттүүн баайа буолан, араас музыкальнай альманахтарга, ырыа хомуурунньуктарыгар бэччээттэнэ тураллар, инникитин да туһалыы туруохтарыгар саарбах суох.

Анатолий Николаевич маны таһынан бэйэтин кэнниттэн өссө биир улахан, суолталаах үлэни — «Поющее мужское братство» (“Боотурдар ыллыыллар”) эр дьон хордарын, вокальнай ансаамбылларын конкурсун тэрийэн хаалларбыта. Бастакы конкурс 1997 с. Дьокуускай куорат Нуучча драматическай театрыгар ыытыллыбыта. Конкурс республика биир ча5ылхай музыкальнай тэрээһининэн билиниллэн үтүө үгэскэ кубулуйан күн бүгүнүгэр диэри тиһигин быспакка ыытыллар.

Анатолий Николаевич олохтообут, норуот билиниитин ылбыт «Поющее мужское братство», конкурсугар 2015 сылтан кини аата иҥэриллибитэ. Бу Анатолий Николаевич саха норуотун музыкальнай искусствота сайдарыгар киллэрбит кылаатын билинии, сыаналааһын, бэлиэтэ уонна кини сырдык аатын үйэтитии буолар. Аат иҥэриллиитин республика ырыаны айааччылара, сэҥээрээччилэрэ эрэ буолбакка республика дьоно бары үөрэ ылыммыттара.

2019 сыл А.Н.Семенов төрөөбүтэ 75 сылыгар Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот айымньытын дьиэтэ “Саха саргытын түстээччи”диэн кини олоҕун, айар үлэтин кэпсиир дьоһун кинигэни бэчээттэтэн таһаарбыта.

Анатолий Николаевич мунньан хаалларбыт музыкальнай нэһилиэстибэтин суолтата улаатан, күндүтүйэн иһэр, саха ырыатын сайдыытын арылхайдык көрдөрөр антология уонна энциклопедия да буолар диэххэ сөп.

Олоҕун саха ырыатыгар, музыкатыгар бүтүннүү анаабыт самодеятельнай композитор үтүө аатын биир дойдулаахтара, Бүлүү дьоно, үрдүктүк тута, кининэн киэн тутта сылдьыахтара. Онтон норуот саха ырыатын ыллыырын тухары Анатолий Николаевич Семенов аата ааттана туруо.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Яндекс.Метрика